Dowiedz się, czy wszystkie prace wykonywane na wysokościach traktuje się jako prace wykonywane w warunkach szkodliwych

Magdalena Z Skalska

Autor: Magdalena Z Skalska

Dodano: 27 marca 2018
Pytanie:  Chcę zatrudnić pracownika, który miałby warunki szkodliwe. Pracownik będzie wykonywał: prace malarskie konstrukcji na wysokości, prace przy wykonywaniu konstrukcji nabrzeży, falochronów oraz innych budowli hydrotechnicznych w nawodnionych wykopach lub na styku woda – ląd, naprawiał mosty kolejowe, konserwował je na wysokości. Co powinienem zrobić przy zatrudnieniu takiego pracownika? Z jakim kodem go zgłosić do ZUS? Czy powinien przejść jakieś specjalne badania? Czy tylko jednego pracownika mogę zatrudnić na takich warunkach? Inni wykonują inne zadania. Czy płacę jakiś większy ZUS za tego pracownika? Na co jeszcze powinienem zwrócić uwagę? Czy może być to umowa na czas próbny?
Odpowiedź: 

Pracownika, o którym mowa w pytaniu należy – po wykonaniu wstępnych badań lekarskich – zgłosić do ZUS z pracowniczym kodem tytułu ubezpieczenia i odprowadzać za niego składki na zasadach ogólnie obowiązujących (szczegóły w uzasadnieniu). 

W pierwszym rzędzie należy zaznaczyć, że większość wymienionych w treści pytania prac, które miałby wykonywać nowozatrudniony pracownik znajduje się w starym wykazie A stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.).

Od 1 stycznia 2009 r. obowiązują nowe wykazy prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, zawarte załącznikach Nr 1 i 2 do ustawy z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 664 ze zm.).

Za zatrudnionych na stanowiskach pracy wymienionych w nowych wykazach pracodawcy są zobowiązani przekazywać do ZUS formularz ZUS ZSWA (zgłoszenie/korekta danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze) oraz opłacać składkę na fundusz emerytur pomostowych.

Obowiązek ten nie dotyczy przedsiębiorcy, o którym w pytaniu jako że wymienione prace nie figurują w nowych wykazach.

W konsekwencji, pracownika należałoby zgłosić do ZUS w deklaracji ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia 0110 XX.

Kod tytułu ubezpieczenia składa się z 6 znaków, gdzie 4 pierwsze oznaczają podmiot podstawowy wraz z rozszerzeniem, piąty znak wskazuje na ustalone bądź nieustalone prawo do emerytury lub renty, natomiast szósty – posiadanie bądź nieposiadanie stopnia niepełnosprawności. Wysokość należnych za podwładnego składek społecznych, zdrowotnej na fundusz pracy i fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych trzeba ustalać na takich samych zasadach jak za pozostałych pracowników.

Przechodząc do kwestii procedur związanych z samym zatrudnieniem, jak wynika z art. 229 Kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom profilaktyczną opiekę lekarską na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 2067) – dalej rozporządzenie.

Badania przeprowadza się na podstawie skierowania pracodawcy i na jego koszt. Pracownik podlega badaniom wstępnym, okresowym i kontrolnym, przy czym pierwsze z nich musi wykonać przed zatrudnieniem. Należy pamiętać, że stosownie do art. 229 § 4 Kodeksu pracy, pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

Z kolei w myśl § 4 ust. 2 rozporządzenia, badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę. Sporządza się je w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje osoba kierowana na badania. Powinno ono zawierać:

1. określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane,

2. w przypadku osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy – określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona; w tym przypadku pracodawca może wskazać w skierowaniu dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu,

3. w przypadku pracowników – określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony,

4. opis warunków pracy uwzględniający informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy, o których mowa w pkt 2 i 3, czynników niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia lub czynników uciążliwych i innych wynikających ze sposobu wykonywania pracy, z podaniem wielkości narażenia oraz aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.

Wzór skierowania na badania lekarskie stanowi załącznik nr 3a do rozporządzenia.

Jak wynika z § 2 rozporządzenia, na podstawie informacji zamieszczonych w skierowaniu, a także w oparciu o wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników stanowiące załącznik Nr 1 do rozporządzenia, lekarz medycyny pracy określa zakres i częstotliwość badania profilaktycznego. Może także poszerzyć jego zakres o dodatkowe specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, a także wyznaczyć krótszy termin następnego badania, niż to określono we wskazówkach metodycznych, jeżeli stwierdzi, że jest to niezbędne dla prawidłowej oceny stanu zdrowia osoby przyjmowanej do pracy lub pracownika. Specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe stanowią część badania profilaktycznego.

Badania profilaktyczne kończą się orzeczeniem lekarskim stwierdzającym:

  • brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku albo
  • istnienie przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku – w warunkach pracy opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

W myśl § 3 ust. 4 rozporządzenia, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne wydaje orzeczenie lekarskie osobie badanej oraz pracodawcy .

Ponadto, warto zapoznać się z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy zwłaszcza z rozdziałem 6 tego rozporządzenia, określającym obowiązki pracodawcy w zakresie BHP przy pracach szczególnie niebezpiecznych.

Co się zaś tyczy stanu zatrudnienia i rodzaju umowy, o liczbie zatrudnionych w firmie pracowników – w tym na poszczególnych stanowiskach – decyduje pracodawca. Zarówno umowa na czas określony, jak też nieokreślony, może być poprzedzona umową na okres próbny nieprzekraczający 3 miesięcy.

Magdalena Z Skalska

Autor: Magdalena Z Skalska

Specjalista z zakresu kadr, płac i ubezpieczeń społecznych, autorka książek i licznych publikacji w tej dziedzinie. Współpracuje z różnymi branżowymi serwisami i czasopismami. Prowadzi szkolenia organizowane przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz
Poradnia 48h

Jeśli masz jakiekolwiek pytania skorzystaj z indywidualnej porady grona naszych wybitnych Ekspertów.