Pytanie: Przeważającym profilem działalności firmy jest handel. Prowadząc księgi rachunkowe, została podjęta decyzja o przeprowadzaniu spisu z natury na koniec okresu rozliczeniowego, w tym przypadku co miesiąc, w celu obliczania zaliczek na podatek dochodowy PIT 5. W jakim czasie należy księgować różnice inwentaryzacyjne? Czy należy to robić co miesiąc, czy wystarczy na koniec roku obrachunkowego? Czy można to robić w dowolnym momencie po sporządzeniu protokołu niedoborów i nadwyżek?

Dla celów bilansowych jednostka może prowadzić tzw. uproszczoną ewidencję zapasów, o ile nie będzie to wywierało istotnie ujemnego wpływu na jakość informacji sprawozdawczej. Przeczytaj więcej!

Odpowiedź:

Jednostka, korzystająca z uproszczonej ewidencji zapasów, zobligowana jest do przeprowadzenia inwentaryzacji z częstotliwością odpowiadającą częstotliwości wpłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Inwentaryzacja powinna być realizowana na koniec okresu obrachunkowego.

Kierownik jednostki, uwzględniając rodzaj i wartość poszczególnych grup rzeczowych składników aktywów obrotowych posiadanych przez jednostkę, może podjąć decyzję, że ich wartość będzie odpisywana w koszty na dzień ich zakupu, pod warunkiem ustalania stanu tych składników aktywów i jego wyceny oraz korekty kosztów o wartość tego stanu, nie później niż na dzień bilansowy (art. 17 ust. 2 pkt 4 uor).

Oznacza to, że dla celów bilansowych jednostka może prowadzić tzw. uproszczoną ewidencję zapasów, o ile nie będzie to wywierało istotnie ujemnego wpływu na jakość informacji sprawozdawczej.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 5 updof, u podatników prowadzących księgi rachunkowe koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 5a i 5b.

Biorąc powyższe pod uwagę, oznacza to brak możliwości ujęcia od razu w kosztach uzyskania przychodów towarów i materiałów stanowiących koszt bezpośredni, tj. takich, które są bezpośrednio związane z przychodami. W związku z tym dla celów podatkowych bezwzględnie występuje obowiązek skorygowania kosztów.

Obowiązek comiesięcznego korygowania kosztów nie wynika literalnie z ustawy o podatku dochodowym. Należy jednak w tej kwestii uwzględnić częstotliwość opłacania zaliczek na podatek dochodowy.

Zapamiętaj! Jeżeli jednostka rozlicza podatek, opłacając zaliczki miesięczne, wówczas zobligowana będzie na koniec każdego miesiąca zinwentaryzować i wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów wartość niesprzedanych i niezużytych towarów i materiałów.

Jeżeli natomiast jednostka korzysta z uproszczenia, wynikającego z art. 44 ust. 6b updof, w postaci opłacania zaliczek na podatek dochodowy na podstawie dochodu z roku ubiegłego z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu o wysokości osiągniętego dochodu, to będzie mogła przeprowadzić inwentaryzację niesprzedanych towarów dopiero na koniec roku podatkowego. Związane jest to z tym, że bieżące koszty i przychody nie mają wpływu na wielkość zaliczki na podatek dochodowy odprowadzanej w ciągu roku.

Uwzględniając powyższe, jednostka korzystająca z uproszczonej ewidencji zapasów zobligowana jest do przeprowadzenia inwentaryzacji z częstotliwością odpowiadającą częstotliwości wpłacania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

- art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.) - uor,
- art. 22 ust. 5, art. 44 ust. 6b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.) - updof.

Autor:

Paweł Sałdyka

Tekst opublikowany:

10 kwietnia 2012 r.

Autor: Paweł Sałdyka

Praktyk, wspólnik i założyciel Biura Rachunkowego Avimar Audyt Sp. z o.o., autor i konsultant publikacji poświęconych tematyce prawa bilansowego i podatkowego, specjalista w dziedzinie przepływów pieniężnych i leasingu. Jako wykładowca dotychczas prowadził szkolenia w ramach współpracy z Polską Akademią Rachunkowości SA, ROKK przy Izbie Skarbowej w Krakowie, Dolnośląskim Oddziałem Krajowej Izby doradców Podatkowych, SEKA SA, Lukas Bankiem SA i Europejskim Funduszem Leasingowym SA. Doświadczenie zdobył m.in. jako księgowy w międzynarodowym koncernie, działającym na rynku elektroniki użytkowej, jako główny księgowy w spółce zajmującej się produkcją ekskluzywnej odzieży damskiej, oraz w trakcie rewizji sprawozdań finansowych i bieżących konsultacji w zakresie prawa bilansowego i podatkowego.