Ujęcie sprzedaży akcji

Posiadane przez spółki kapitałowe akcje są zazwyczaj traktowane jako długo lub krótkoterminowe aktywa finansowe i zaliczane w ewidencji bilansowej do inwestycji długo lub krótkoterminowych (na mocy art. 3 ust. 1 pkt 17 uor). Celem nabycia akcji jest najczęściej czerpanie korzyści ekonomicznych z tytułu ich posiadania, wynikające z przyrostu ich wartości, np. w postaci dywidendy lub wywierania wpływu na politykę finansową spółki.

Zgodnie z art. 35 ust. 1 uor, w księgach rachunkowych inwestora nabyte przez niego akcje ujmuje się na dzień ich nabycia według cen nabycia lub zakupu - jeżeli koszty przeprowadzenia i rozliczenia transakcji nie są istotne. Do tego rodzaju kosztów zalicza się m.in. opłaty skarbowe, opłaty bankowe, prowizje maklerskie.

Nabyte akcje stanowią składnik krótkoterminowych aktywów finansowych, w przypadku gdy przeznaczone są do zbycia w okresie nieprzekraczającym dwunastu miesięcy (licząc od dnia bilansowego), bądź też stanowią składnik długoterminowych aktywów finansowych, gdy planowane jest ich zbycie po upływie jednego roku.

Do ewidencji akcji (aktywów finansowych) w księgach rachunkowych służy:

• konto 14 "Krótkoterminowe aktywa finansowe" - w przypadku gdy przeznaczone są do zbycia w okresie nieprzekraczającym dwunastu miesięcy, licząc od dnia bilansowego lub

• konto 03 "Długoterminowe aktywa finansowe" - w przypadku gdy planowane jest ich zbycie po upływie jednego roku.

Zakupione aktywa finansowe, w tym przypadku akcje, jednostka może ująć w księgach rachunkowych:

• na dzień zawarcia kontraktu bądź

• na dzień rozliczenia transakcji.

Wybór należy do jednostki, jednakże wybrana metoda ma zastosowanie również w przypadku sprzedaży posiadanych aktywów finansowych.

Przychody i koszty ze sprzedaży papierów wartościowych czy udziałów w spółkach kapitałowych rozliczane są inaczej w przypadku osób fizycznych i osób prawnych. W przypadku spółki kapitałowej – podatnika CIT – przychód i koszty poniesione w związku ze sprzedażą udziałów powinny zostać rozliczone łącznie z innymi przychodami osiągniętymi i kosztami poniesionymi w związku z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą. Te dwa źródła przychodów są rozliczane w jednym zeznaniu CIT-8 i są objęte taką samą 19-proc. stawką. W przypadku gdy spółka dokona sprzedaży udziałów i poniesie stratę, przysługiwać jej będzie prawo do rozliczenia poniesionej straty z dochodami z bieżącej działalności gospodarczej.

Dochód można obniżyć o wysokość straty w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty – art. 7 ust. 5 updop.