Postępowanie w razie otrzymania przedwcześnie wystawionej faktury dokumentującej dostawę lokalu

Terminy, w jakich wystawiane są faktury określają przepisy § 9-§ 12 rozporządzenia Ministra Finansów z 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 212, poz. 1337, dalej: rozporządzenie o fakturach).

W przedstawionej sytuacji, tj. w przypadku dostawy lokalu, zastosowanie mają przepisy § 11 ust. 1 i 2 rozporządzenia o fakturach. Wynika z nich, że faktury dokumentujące dostawy lokali wystawia się nie wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego, nie później zaś niż z chwilą powstania tego obowiązku podatkowego.

Dodać przy tym należy, że obowiązek podatkowy przy dostawach lokali powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wydania lokalu (art. 19 ust. 10 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej: ustawa o VAT), przy czym otrzymanie części zapłaty skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w tej części (art. 19 ust. 15 ustawy o VAT).

Analiza przytoczonych przepisów prowadzi do wniosku, że otrzymana przez Pani firmę faktura na całą kwotę wartości dostarczanego lokalu została przynajmniej częściowo wystawiona zbyt wcześnie (wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego). Pojawia się pytanie: czy w tej sytuacji możliwe jest odliczenie podatku naliczonego na tej fakturze.

W mojej ocenie nie. Przyjęcie odmiennego stanowiska oznaczałoby bowiem, że podatek naliczony z faktury wystawionej niezgodnie z przepisami mógłby zostać odliczony o wiele wcześniej niż stałby się on należny u sprzedawcy.

Fakturę za zakup lokalu, który jeszcze nie jest przekazany rozliczanej przez Panią firmie należy ująć na koncie Środki trwałe w budowie w korespondencji z kontem Pozostałe rozrachunki albo Rozrachunki z dostawcami (w zależności od przyjętego rozwiązania w zakładowym planie kont).

Przyjęcie do użytkowania może nastąpić dopiero po odbiorze tego lokalu i skutecznym przeniesieniu prawa własności. Wtedy nastąpi wprowadzenie lokalu do ewidencji środków trwałych i rozpoczęcie jego amortyzowania.

Amortyzacja na potrzeby sprawozdawczości finansowej powinna (zgodnie z art. 32 ust. 1 i 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.) odzwierciedlać czas użytkowania lokalu. Natomiast (zgodnie z art. 16 h ust. 1 i art. 16i ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, tekst jedn.: Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z poźn. zm.) zgodnie ze stawką 2,5% rocznie.