Pytanie: Proszę o radę, w jaki sposób prawidłowo ująć w księgach rachunkowych poniższą operację. Firma podpisała umowę leasingu, której przedmiotem jest maszyna wykorzystywana do produkcji. Umowa leasingu zarówno pod względem podatkowym jak i bilansowym spełnia warunki dla leasingu finansowego. W jaki sposób prawidłowo zaewidencjonować leasing finansowy w księgach? Otrzymano fakturę na wartość obejmującą: opłatę wstępną, wartość netto maszyny, odsetki, wartość wykupu, VAT. Później będziemy otrzymywać co miesiąc informację od firmy leasingowej, jaka kwota jest należna do zapłaty, będzie ona zawierać podział na część kapitałową i odsetkową.

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Sprawdź, jak prawidłowo dokonać ewidencji w księgach.

Odpowiedź:

Ewidencję przedstawiam w dalszej części odpowiedzi. Przypomnijmy na początku, że przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego (art. 709¹kc).

Warunki zaliczania przedmiotów umów do aktywów korzystającego lub finansującego określa art. 3 ust. 4 i 5 uor. Do podstawowych przesłanek należy zaliczyć:

przenoszenie własności przedmiotu umowy po zakończeniu okresu, na który została ona zawarta,
prawo nabycia przedmiotu umowy przez korzystającego,
okres trwania umowy,
wartość umowy,
odnawianie umowy na warunkach korzystnych dla korzystającego,
możliwość wypowiedzenia umowy z obciążeniem korzystającego wszystkimi kosztami i stratami,
indywidualność przedmiotu umowy.

Spełnienie jednego z warunków wymienionych w art. 3 ust. 4 uor oznacza, że umowa ma charakter umowy leasingu finansowego, czyli:

korzystający traktuje przedmiot leasingu jako składnik aktywów, dokonuje odpisów amortyzacyjnych, a do kosztów może zaliczyć również opłacone odsetki,
finansujący nie uznaje przedmiotu za składnik aktywów, nie dokonuje odpisów amortyzacyjnych, natomiast otrzymane odsetki są przychodem.

Ewidencja leasingu finansowego (zgodnie KSR nr 5 „Leasing, najem, dzierżawa”) jest następująca:

Faktura za opłatę wstępną (wartość brutto), opłaty podstawowe, opłaty końcowe:
3 - Rozliczenie zakupu, Ma 2 - Rozrachunki z finansującym bieżące.
Zaksięgowanie VAT od odpłaty wstępnej, opłat podstawowych, opłat końcowych:
Wn 2 - Rozrachunki z tytułu VAT, Ma 3 - Rozliczenie zakupu.
Zaksięgowanie opłaty wstępnej (wartość netto):
Wn 2 - Rozliczenie opłaty wstępnej,
Ma 3 - Rozliczenie zakupu oraz zaksięgowanie części opłaty wstępnej przypadającej na dany okres:
Wn 2 - Rozliczenie opłat leasingowych”,
Ma 2 - Rozliczenie opłaty wstępnej.
Zaksięgowanie opłat podstawowych, opłat końcowych:
Wn 2 - Rozliczenie opłat leasingowych”,
Ma 3 - Rozliczenie zakupu.
Zarachowanie opłaty wstępnej na poczet spłaty części kapitałowej:
Wn 2 - Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu,
Ma 2 - Rozliczenie opłat leasingowych.
Zarachowanie spłaty części kapitałowej:
Wn 2 Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu,
Ma 2 - Rozliczenie opłat leasingowych.
Zarachowanie spłaty części odsetkowej:
Wn 7 - Koszty finansowe,
Ma 2 - Rozliczenie opłat leasingowych.
Zarachowanie opłaty końcowej na poczet spłaty części kapitałowej:
Wn 2 Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu,
Ma 2 - Rozliczenie opłat leasingowych.
Przyjęcie środka trwałego do używania:
Wn 0 - Środki trwałe,
Ma 2 Rozrachunki z finansującym z tytułu przedmiotu leasingu.

- art. 709¹ ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. nr 16, poz. 93 ze zm.) - kc,
- art. 3 ust. 4 i 5 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.) - uor
- KSR nr 5 „Leasing, najem, dzierżawa” (Dz.Urz. MF nr 9, poz. 52).

Autor:

Waldemar Gos

Tekst opublikowany:

4 czerwca 2012 r.

Autor: Waldemar Gos

Dr hab. profesor Uniwersytetu Szczecińskiego, kierownik Katedry Teorii Rachunkowości Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Szczecińskiego. Na dorobek naukowy składa się około 400 pozycji z zakresu rachunkowości finansowej, zarządczej oraz sprawozdawczości finansowej. Ściśle współpracuje z praktyką gospodarczą jako konsultant rozwiązań ewidencyjno- księgowych. Wykładowca na kursach i seminariach doskonalących wiedzę służb księgowych.