Pytanie: Firma rozlicza się na pełnej księgowości. Jak powinno wyglądać księgowanie na koncie (strony Wn, Ma) dotyczące zakupu towarów i sprzedaży towarów? Czy sprzedaż powinna być księgowana na podstawie dobowych raportów kasowych, czy wystarczy miesięczny? Czy w ciągu roku musi być rozliczany magazyn, czy wystarczy dokonać rozliczenia na koniec roku? W jaki sposób należy wyliczyć koszt własny sprzedaży?

Odpowiedź:

Sprawdź w komentarzu poniżej, jak należy dokonać księgowania na koncie księgowym transakcji zakupu i sprzedaży towarów, i jakie rozwiązania stosowane są przy obliczaniu kosztu własnego sprzedaży. W kwestii rozliczania magazynu, nie istnieje obowiązek dokonywania rozliczenia magazynu co miesiąc (rozliczenie takie może być dokonywane rzadziej).

Jeśli w dokumentacji polityki rachunkowości będzie umieszczony zapis, iż sprzedaż dokonywana za pomocą kas fiskalnych jest ujmowana w księgach rachunkowych na podstawie raportów miesięcznych to nie ma przeszkód, aby dokonywać takiego zapisu raz, zbiorczo.

Mając powyższe na uwadze należy dokonać następujących zapisów:

Wn Rozrachunki z odbiorcami - sprzedaż przez kasę (może być konto Pozostałe rozrachunki, Środki pieniężne w drodze),
Ma Rozrachunki z tytułu VAT - VAT należny,
Ma Przychody ze sprzedaży.

Powyższe zapisy mogą być ujmowane także na podstawie raportów dobowych. Proszę pamiętać, iż posiadanie kasy fiskalnej i rejestrowanie na niej sprzedaży jest wypełnieniem wymogu art. 24 ust. 5 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm), dalej: uor, dotyczącego ujmowania obrotu detalicznego w tym samym dniu, w którym został dokonany.

Operacje dotyczące zakupów zwykle ujmuje się zapisami:

Faktura zakupu:
- Wn Rozliczenie zakupu - kwota netto,
- Wn Rozrachunki z tytułu VAT - VAT naliczony (jeśli przysługuje odliczenie),
- Ma Rozrachunki z dostawcami.
PZ zakupionych zapasów:
- Wn Zapasy (Towary, Materiały),
- Ma Rozliczenie zakupu.

O sposobie ewidencji rzeczowych aktywów trwałych stanowi art. 17 ust. 2 uor. Nie nakazuje on dokonywać rozliczenia magazynu co miesiąc. Można zatem czynić takie rozliczenia rzadziej - ważne, aby nie utracić kontroli nad prawidłowością gospodarki magazynowej i wypełniać obowiązki związane z częstotliwością inwentaryzacji rzeczowych składników obrotowych określone w art. 26 ust. 3 uor.

Jeśli chodzi o kwestię kosztu własnego sprzedaży to we wzorcowych planach kont dostępnych na rynku proponowane są różne rozwiązania.

Na przykład we „Wzorcowym planie kont” Ireny Iskry, Magdaleny Witkowskiej, Telesfora Żyznowskiego podaje się iż „(…) W jednostkach wytwarzających produkty (…) w celu ustalenia wyniku (zysku, straty) ze sprzedaży ustala - jako element przeciwstawny przychodom ze sprzedaży - koszt sprzedanych produktów w wysokości kosztów wytworzenia (...). Dla ustalenia kosztu własnego sprzedaży produktów, koszt wytworzenia sprzedanych produktów zwiększa się o koszty sprzedaży oraz koszty ogólnego zarządu (w niniejszym opracowaniu przyjęto, że kosztów tych nie księguje się na koncie 701, lecz przenosi na konto 490).” Zgodnie z tym opracowaniem „Koszt sprzedanych produktów obejmuje m.in. wartość sprzedanych wyrobów gotowych i półproduktów w cenach przyjętych do ewidencji zapasów, odchylenia debetowe od cen ewidencyjnych produktów przypadające na wyroby sprzedane.

Inne rozwiązania tej kwestii przyjęte są w „Planie kont z komentarzem” Jerzego Gierusza. Występuje tutaj konto 706 Koszt własny sprzedaży produkcji przemysłowej. Zgodnie z komentarzem do tego konta służy ono do bieżącej ewidencji kosztu własnego sprzedaży produkcji przemysłowej.

Na koszt ten składają się księgowane oddzielnie m.in.:

wartość sprzedanych wyrobów w stałej cenie ewidencyjnej na poziomie planowanego kosztu wytworzenia,
odchylenia od cen ewidencyjnych wyrobów gotowych przypadających na produkty sprzedane,
część kosztów ogólnego zarządu i kosztów sprzedaży przypadających na sprzedane wyroby i usługi.

Zapamiętaj! Ewidencja kosztów może być różna, natomiast decyzja o wyborze właściwego rozwiązania należy do jednostki. Pisemną decyzję w tej sprawie podejmuje kierownik jednostki dokonując stosownego zapisu w dokumentacji (polityce) rachunkowości.

- art. 17 ust. 2, art. 26 ust. 3, art. 24 ust. 5 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm).

Autor:

Dr Katarzyna Trzpioła, Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawski

Tekst opublikowany:

27 grudnia 2010 r.

Autor: Katarzyna Trzpioła

Doktor nauk ekonomicznych w zakresie nauk o zarządzaniu, adiunkt na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, praktyk, wieloletni szkoleniowiec i dydaktyk, autorka wielu publikacji z zakresu rachunkowości finansowej podatkowej, MSSF i rachunkowości zarządczej. Współpracuje z następującymi redakcjami: Portal FK, Rachunkowości i Podatki dla praktyków, Nowe Standardy Sprawozdawczości