Jak ewidencjonować zakup części i gotowych elementów?

Autor: Joanna Szyszkowska

Dodano: 7 sierpnia 2012
Pytanie: Jesteśmy firmą, która zajmuje się wykonywaniem usług, ale ostatnio poszerzyliśmy działalność o wytwarzanie wyrzutni sportowych. W tym roku rozpoczęłam prowadzenie magazynu i każdy zakup części, czy gotowych elementów służących do wytworzenia tej wyrzutni wstawiam nie bezpośrednio w koszty tylko na magazyn w kwocie netto (VAT odliczam od razu). Jest to u mnie konto 310-02-materiały na składzie. Potem z zakupionych części składa się taką wyrzutnię i często czeka ona gotowa na klienta. W chwili kiedy zostaje sprzedana wystawia się WZ i na tej podstawie zużyte części wpisuje się w koszty. Faktura wystawiona jest na kwotę większą, gdyż jest w niej zawarta kwota robocizny i zysk plus oczywiście zużyte części. Części które zostały tam zużyte wpisuje w koszty, natomiast nie wiem, czy nie powinnam wpisać tych części na wartość sprzedanych towarów według cen zakupu (czyli na koncie 7, a ja księguje to na koncie 4). Ostatnio szef przyniósł dokument RW na części, których zużył do poskładania wyrzutni na sprzedaż. Jaki powinien być wystawiony druk: RW czy WZ?

Zakup części stanowi zakup materiałów, którego zużycie jest ewidencjonowane na koncie zespołu 4 „Zużycie materiałów podstawowych”. Poznaj szczegóły.

Odpowiedź:

Wyrzutnia jest gotowym produktem. Zakup części stanowi zakup materiałów, którego zużycie jest dokumentowane dowodem RW (rozchód wewnętrzny) i ewidencjonowane na koncie zespołu 4 „Zużycie materiałów podstawowych”.

Materiały podstawowe

Materiały to nabyte składniki aktywów obrotowych (zapasy) przeznaczone do zużycia na potrzeby wszystkich rodzajów działalności jednostki. Posiadanie i odnawianie zapasów materiałów jest niezwykle istotne dla utrzymania ciągłości procesu produkcji. Materiały podstawowe są to bezpośrednio zużywane w procesie produkcji wyrobów gotowych (surowce, półfabrykaty) oraz opakowania bezpośrednie

Ewidencja ilościowo-wartościowa

Zgodnie z art. 17 ust. 2 uor ewidencja analityczna zapasów rzeczowych aktywów obrotowych może być prowadzona poprzez ewidencję ilościowo-wartościową, gdzie dla każdego składnika ujmuje się obroty i stany w jednostkach naturalnych i pieniężnych. Oznacza to, że w tej metodzie w każdej chwili można porównać stan magazynowy z ewidencją księgową zapasów. Metoda ta umożliwia sprawną wewnętrzną kontrolę zapasów, istotną głównie w odniesieniu do składników o dużej wartości. W tym systemie w sposób ciągły monitoruje się wszystkie fizyczne ruchy (przychody i rozchody) oraz zmiany wartości materiałów. Bieżąca ewidencja nabycia oraz zużycia materiałów odbywa się za pośrednictwem konta 310 „Materiały”, którego obroty odzwierciedlają gospodarkę magazynową prowadzoną w jednostce. Konto 310 „Materiały” uaktualnia się po każdej transakcji związanej z materiałami.

Wycena przychodu materiałów i towarów

Zgodnie z uor na dzień nabycia lub powstania ujmuje się w księgach rachunkowych zapasy rzeczowych składników aktywów obrotowych:

  1. według cen nabycia lub kosztów wytworzenia (art. 28 ust. 11 pkt 1 uor),
  2. w cenach zakupu - jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego (art. 34 ust. 1 pkt 1 uor),
  3. w cenach przyjętych do ewidencji, z uwzględnieniem różnic między tymi cenami a rzeczywistymi cenami ich nabycia albo zakupu, albo kosztami wytworzenia (art. 34 ust. 2 uor).
Zapamiętaj! Dopuszczona przez uor wycena początkową materiałów w cenie zakupu jest możliwa pod warunkiem, że nie zniekształca to stanu aktywów i wyniku finansowego jednostki (art. 34 ust. 1 pkt 1). Warunek taki może zostać uznany za spełniony, przykładowo gdy koszty zakupu są nieznaczne i mają porównywalną wysokość w kolejnych okresach.

Wycena rozchodu materiałów i towarów

Wycena rozchodu materiałów odbywa się w tych samych wartościach, według których zaewidencjonowano ich przychód. Zatem jeżeli przychód materiałów księguje się według wartości rzeczywistych, to również i rozchód musi być w wartościach rzeczywistych. W przypadku zaś stosowania cen ewidencyjnych do wyceny początkowej również i one mają zastosowanie przy bieżącej wycenie rozchodu zapasów.

W przypadku rozchodu materiałów i towarów jednorodnych i pochodzących z różnych dostaw i o różnych cenach istotna jest również przyjęta metoda ich rozchodu. Rozchód materiałów i towarów może być wyceniany według (art. 34 ust. 4 uor):

  1. szczegółowej identyfikacji cen (kosztów) tych składników aktywów, które dotyczą ściśle określonych przedsięwzięć, niezależnie od daty ich zakupu lub wytworzenia;
  2. cen przeciętnych, czyli ustalonych w wysokości średniej ważonej cen (kosztów) danego składnika majątku;
  3. zasady FIFO „pierwsze przyszło - pierwsze wyszło”, gdy rozchód składnika majątku dokonywany jest kolejno po cenach (kosztach) najwcześniej nabytych (wytworzonych) składników majątku;
  4. zasady LIFO „ostatnie przyszło - pierwsze wyszło”, gdy rozchód składnika majątku dokonywany jest kolejno po cenach (kosztach) najpóźniej nabytych (wytworzonych) składników majątku.
Metody wymienione powyżej w podpunktach b-d określane są jako uproszczone metody wyceny rozchodu materiałów i polegają na uśrednieniu cen (kosztów) zużywanych materiałów lub na przyjęciu określonych założeń odnośnie kolejności zużycia materiałów. Założenie co do kolejności wydawania materiałów z magazynu przyjmowane jest wyłącznie do celów ewidencji księgowej i nie musi odzwierciedlać fizycznego ruchu materiałów w magazynie.

Warto również dodać, że MSR 2 „Zapasy” dopuszcza stosowanie jedynie trzech pierwszych metod, zaś uor dodatkowo dopuszcza metodę LIFO. W praktyce gospodarczej istnieją również dwie inne metody niedopuszczone przez MSR, ale stosowane w niektórych krajach - HIFO (metoda ceny najwyższej) i LOFO (metoda ceny najniższej). Jeżeli cena (koszt) jednostkowa materiałów nie zmienia się to rezultaty zastosowania każdej z metod będą identyczne. Natomiast zmieniające się ceny będą wpływały zarówno na wartość kosztu zużytych materiałów jak i na wartość materiałów pozostałych w magazynie, a to z kolei będzie miało wpływ na pomiar wyniku finansowego i aktywów. Wybór metody wpłynie zatem na informacje wykazane w sprawozdaniu finansowym.

Autor:

Joanna Szyszkowska

Nie ma jeszcze komentarzy do tego dokumentu.
Zaloguj się aby dodać komentarz